Brussel om verbod op Euro 5 diesel in LEZ uit te stellen tot 2027?

MR, Les Engagés, en de PS, de partijen aan Franstalige zijde die onderhandelen over een nieuwe Brusselse regering, willen in het Brussels Parlement een voorstel indienen om de invoering van de strengere emissienormen voor lage-emissiezones (LEZ) uit te stellen van begin 2025 tot begin 2027. Dit melden de partijen in een gezamenlijk persbericht.

Groen, de winnaar van de verkiezingen aan Nederlandstalige zijde en dus belast met de vorming van een nieuwe regering binnen die taalgroep, reageerde verontwaardigd en zei dat de drie partijen met hun voorstel een bom legden onder de Brusselse formatie. "De LEZ is een gevoelig onderwerp en moet aan de onderhandelingstafel besproken worden."

Pragmatische aanpak

Net als federaal en in Vlaanderen heeft Brussel nog geen nieuwe regering. Maar volgens de fractieleiders van MR (David Lester), PS (Ahmed Laaouej) en Les Engagés (Christophe De Beuckelaere), de drie partijen die aan Franstalige zijde onderhandelen voor de vorming van een nieuwe Brusselse regering, moet de LEZ in Brussel dringend aangepakt worden.

Daarom stellen de drie partijen voor om de invoering van de strengere emissienorm uit te stellen van januari 2025 tot begin 2027. Die strengere norm omvat een verbod op EURO 5 dieselvoertuigen, wat veel dieselauto's zou uitsluiten.

Volgens de autofabrikanten 'cijfers, zou dit gaan om ongeveer 600.000 auto's geregistreerd in België, met inbegrip van 33.000 dieselauto's in handen van de Brusselaars. Maar meer dan 1 miljoen buitenlandse auto's worden ook geregistreerd elk jaar voor de LEZ - het aandeel van buitenlandse voertuigen in de LEZ in 2022 gemiddeld 5% per dag. De uitzondering zou dan uiteraard van toepassing op hen ook.

"1 januari 2025, is morgen," de drie partijen zeggen. Ze wijzen erop dat de LEZ al heeft geleid tot vernieuwing van het wagenpark en een betere luchtkwaliteit, maar niet iedereen met een EURO 5-voertuig nog niet in staat is geweest om een nieuwe auto te veroorloven. De vertraging zou die mensen in staat stellen om "aan te passen aan de volgende fase in een realistisch tempo." Volgens de drie partijen is dit een "pragmatische aanpak".

"Onderhandelen over overeenkomsten in achterkamertjes

Voor Elke Van den Brandt, demissionair minister van Mobiliteit en de Groen-politica die aan Nederlandstalige zijde een coalitie probeert te vormen, leggen Lester, De Beuckelaere en Laaouej een bom onder de Brusselse regeringsvormingsgesprekken.

Dat MR, PS en Les Engagés "in achterkamertjes onderhandelen over akkoorden" is volgens haar een "duidelijk signaal dat ze zonder de Nederlandstalige partijen willen werken." Voor Groen is dit "een duidelijke vertrouwensbreuk en een gebrek aan respect voor de Nederlandstalige partijen in de aanloop naar de vorming van een nieuwe Brusselse regering."

Bovendien, dankzij de LEZ, "is de luchtkwaliteit in Brussel verbeterd met 30%, terwijl voorheen ook bijna 7.000 Brusselaars jaarlijks stierven als gevolg van luchtvervuiling," zegt Van den Brandt.

Levenskwaliteit in Brussel

Volgens Leefmilieu Brussel zullen de jaarlijkse stikstofdioxideconcentraties (NO2), voornamelijk afkomstig van het autoverkeer, tussen 2018 en 2023 met 40% dalen. Tussen 2022 en 2023 daalden de NO2- en fijnstofconcentraties PM 10 en PM 2,5 met ongeveer 10%.

"Het zijn precies de armste en dichtstbevolkte wijken, met het laagste autobezit, die het hardst getroffen worden door slechte lucht", zei Van den Brandt op VRT nieuws. "We kunnen niet aanvaarden dat MR, PS en Les Engagés de levenskwaliteit van Brusselaars niet willen bespreken."

Ze hoopt ook dat dit geen voorbode is van hoe Brussel de komende jaren bestuurd zal worden. "Dit betekent dat de Franstaligen zeggen dat ze per dossier gaan kijken of ze een meerderheid kunnen vinden met de Nederlandstaligen. Dat brengt ons terug naar 30 jaar geleden, naar de tijd van de communautaire spanningen."

Groen elimineren?

Dit voorstel is in het verleden ook overwogen, maar is telkens verworpen om de klimaatdoelstellingen te halen. Voor alle duidelijkheid: De Brusselse formatie bestaat uit twee fasen. Eerst moet er een meerderheid gevonden worden in elke taalgroep, zowel Nederlandstalig als Franstalig.

Nederlandstalige partijen hebben 9 van de 17 zetels nodig en Franstalige partijen hebben 37 van de 72 zetels nodig. De partijen van de tweetalige groep vormden een Brusselse regering en werkten zo een regeerakkoord uit.

MR, Les Engagés en de PS komen op 45 van de 89 zetels, een krappe meerderheid. Ze zullen een beslissing voorstellen zodra het parlement in Brussel weer aan het werk gaat op 16 september.

Volgens de krant La Dernière Heure zijn de Nederlandstalige partijen N-VA, Vooruit, Open-Vld en Team Fouad Ahidar er voorstander van om Groen uit de onderhandelingen te halen. Samen vormen ze een Nederlandstalige meerderheid. Tegelijk sprak Open Vld eind juni al een duidelijk veto uit tegen een regering met Ahidar, wat MR ook niet ziet zitten.