Stay Grounded' roept EU op om frequent flyers te belasten

Stay Grounded, een netwerk van organisaties die de luchtvaart willen uitfaseren, pleit voor een Europese belasting op frequent flyers. Deze zou gelden vanaf de derde vlucht per jaar.

Volgens Stay Grounded kan zo'n belasting de CO2-uitstoot van de luchtvaart met een vijfde verminderen en miljarden opleveren om te investeren in de klimaattransitie. Wereldwijd produceert 1% van de wereldbevolking 50% van de luchtvaartuitstoot, terwijl ongeveer 80% nog nooit een voet in een vliegtuig heeft gezet.

Geleidelijke prijsstijging

Het rapport van het netwerk, waar de Belgische milieuorganisatie Bond Beter Leefmilieu aan meewerkte, stelt dat het eerlijker zou zijn voor frequent flyers om meer te betalen voor tickets. Daarom onderzoekt het rapport de invoering van een belasting op frequent flyers die de huidige instapbelasting zou vervangen.

De belasting zou gelden vanaf de derde vlucht per jaar, na elke twee enkele vluchten. De toeslag zou beginnen bij 50 euro per vlucht en stijgen naar 100, 200 en 400 euro per vlucht. Er zijn ook extra toeslagen gepland voor langeafstandsvluchten en zitplaatsen in de business class.

Een kwart minder passagiersritten

Met zo'n belasting zouden er tegen 2028 een kwart minder passagiersreizen zijn en zou de CO2-uitstoot van vluchten met een vijfde dalen. De belasting zou de Europese Unie ook 51 miljard euro meer opleveren dan de huidige belastingen op luchtvaartmaatschappijen.

Specifiek voor België zou de frequent flyer tax leiden tot een derde minder passagiersbewegingen en een daling van de CO2-uitstoot met 28%. De belasting zou meer dan 1,6 miljard euro extra opbrengen. Een derde van de bevolking zou de belasting minstens één keer moeten betalen.

Het geld van de frequent flyer tax zou voornamelijk geïnvesteerd moeten worden in groene infrastructuur, duurzame transportmiddelen en een klimaatschadefonds voor kwetsbare landen.

De vervuiler betaalt

De organisaties benadrukken dat de voorgestelde hoge vliegtax vooral "rijke frequente vliegers" zal treffen. Tegelijkertijd zal het grootste deel van de bevolking - "72% van de West-Europeanen" - niets voelen omdat ze één keer per jaar met het vliegtuig reizen.

"Terwijl we van huishoudens grote klimaatinspanningen vragen, betaalt de luchtvaartindustrie nauwelijks voor de klimaatimpact die vliegen veroorzaakt," zegt Naomi Cambien, expert mobiliteitsbeleid bij Bond Beter Leefmilieu. "Door de kleine groep - meestal frequente vliegers - te belasten, kunnen we de klimaatimpact van de luchtvaart sterk verminderen zonder de meerderheid van de burgers te treffen." De milieuorganisatie pleit ook voor een kerosinetaks.

Om de uitstoot verder terug te dringen, pleit Stay Grounded ook voor een verbod op privéjets, minder regionale luchthavens en investeringen in alternatieven, zoals treinen.

De bewering dat de reiziger door het betalen van een CO2-compensatie via een herbebossingsproject ook iets doet om zijn CO2-uitstoot te verminderen, wordt al lang bekritiseerd door verschillende milieuorganisaties en experts omdat het moeilijk is om te bepalen hoeveel broeikasgassen deze beplantingsprojecten genereren.

Duitse luchtvaartsector tegen belastingen

De Duitse luchtvaartsector pleit op zijn beurt voor een verlaging van de vliegbelastingen. "Vliegen moet betaalbaar blijven", zei Jens Bischof, voorzitter van de Duitse luchtvaartbond (BDL) en tevens CEO van Eurowings. De vliegbelasting moet worden afgeschaft. Zweden heeft de weg gewezen.

Ryanair en bepaalde andere luchtvaartmaatschappijen trekken zich terug van Duitse luchthavens met als argument de hoge kosten. De belangrijkste kwestie is een verhoging van 25% van de belasting die op 1 mei van dit jaar is opgelegd, wat extra kosten van 15,53 tot 70,83 euro met zich meebrengt, afhankelijk van de afstand.

Alarmsignalen rond de klimaatcrisis

Het luchtvervoer, een van de snelst groeiende bronnen van broeikasgasemissies, is verantwoordelijk voor ongeveer 2,5% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen, waarbij vliegen wordt gezien als de meest vervuilende vorm van reizen met betrekking tot emissies.

De International Air Transport Association (IATA) schat dat het wereldwijde luchtverkeer in 2035 7,2 miljard passagiers zou kunnen bereiken en in 2050 10 miljard, vergeleken met 4,5 miljard in 2019. De Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) voorspelde dat tegen 2050 de uitstoot van de internationale luchtvaart zou kunnen verdrievoudigen ten opzichte van 2015.

Onlangs waarschuwden wetenschappers voor een "kritieke en onvoorspelbare nieuwe fase van de klimaatcrisis". Van de 35 vitale functies van de planeet, zo blijkt uit de studie van de onderzoekers, bevinden 25 zich op recordniveaus.