Na meer dan een jaar uitstel hebben de Belgische federale regering en de gewesten Vlaanderen, Wallonië en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de goedkeuring van het Nationaal Energie- en Klimaatplan (NEKP) afgerond.
Tegelijkertijd is er ook een akkoord bereikt over de verdeling van de middelen uit het Europees Sociaal Klimaatfonds.
Maron: Gebrek aan ambitie en inzet
De onderhandelingen over de klimaatinspanningen van België kwamen begin deze zomer opnieuw in een stroomversnelling nadat de Vlaamse regering een nieuw plan had goedgekeurd om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 40% te verminderen.
Maar ook Brussels waarnemend milieuminister Alain Maron (Ecolo) vindt de nieuwe versie - de vorige werd in juni 2024 door de Europese Commissie verworpen - onvoldoende. "Het NEKP voorziet maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 42,7% te verminderen ten opzichte van 2005 in de zogenaamde ESR-sectoren (bouw, mobiliteit, landbouw), wat nog ver verwijderd is van de Europese verplichtingen waaraan België onderworpen is, namelijk een vermindering met 47%."
Maron bekritiseert ook het gebrek aan ambitie van het Vlaams Gewest en het gebrek aan engagement van de federale regering voor het klimaat.
Vervuilende industrie krijgt steun, gezinnen moeten bezuinigen
Vlaams minister van Energie en Klimaat Melissa Depraetere (Vooruit) ontkent dit. "De voorbije maanden hebben we in Vlaanderen hard gewerkt aan een ambitieus Vlaams plan dat goed is voor de planeet en de portemonnee. We zetten extra in op hernieuwbare energie, het verminderen van onze CO2-uitstoot en het goedkoper maken van elektriciteit. Zo kunnen we de emissiereductiedoelstelling van Europa halen."
Ter informatie: Met een beoogde vermindering van de uitstoot van broeikasgassen van 40% tegen 2030 blijft Vlaanderen, zoals Maron zegt, ver verwijderd van de Europese doelstellingen en mag de landbouw in Vlaanderen ook een half miljoen ton meer CO2 uitstoten in vergelijking met het vorige klimaatplan.
Daarnaast is de compensatiesteun van de Vlaamse overheid voor grote CO2-uitstoters verhoogd van € 35 miljoen in 2019 naar een recordbedrag van bijna € 270 miljoen in 2025. Tegelijkertijd verlaagt de Vlaamse overheid de renovatie- en EPC-labelpremie voor gezinnen die willen renoveren.
Overeenkomst over de verdeling van de middelen van het Europees Sociaal Klimaatfonds
De federale regering en de deelstaten hebben ook een akkoord bereikt over de verdeling van de Belgische fondsen uit het Europees Sociaal Klimaatfonds. België zal tussen 2026 en 2032 1,659 miljard ontvangen uit dit fonds. Daarvan gaat 13,13% naar de federale overheid, 32,95% naar Wallonië, 43,42% naar Vlaanderen en 10,5% naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Het Sociaal Klimaatfonds is bedoeld om de sociale gevolgen van verwachte prijsstijgingen te verzachten. Deze prijsstijgingen zullen waarschijnlijk het gevolg zijn van de uitbreiding van de Europese koolstofmarkt (ETS2) naar de transport- en bouwsector in 2027. Het Planbureau berekende dat het systeem gezinnen tussen de €250 en €400 per jaar zou kunnen kosten.
Het plan omvat een reeks steunmaatregelen voor de kwetsbaarste gezinnen en kleine bedrijven, waar dit nieuwe systeem de grootste impact op zal hebben.
