Biobrandstoffen stoten wereldwijd 16% meerCO2 uit dan de fossiele brandstoffen die ze vervangen, vanwege de indirecte gevolgen van landbouw en ontbossing, zo blijkt uit een nieuw rapport van Cerulogy namens T&E. Tegen 2030 zullen biobrandstoffen naar verwachting 70 Mt CO₂e meer uitstoten dan de fossiele brandstoffen die ze vervangen, gelijk aan de jaarlijkse uitstoot van bijna 30 miljoen dieselauto's.
Op dit moment wordt voor het verbouwen van gewassen voor brandstof 32 miljoen hectare land gebruikt - ongeveer de grootte van Italië - om te voldoen aan slechts 4% van de wereldwijde vraag naar energie voor transport. Tegen 2030 zal dit naar verwachting met 60% toenemen tot 52 miljoen hectare, wat overeenkomt met de grootte van Frankrijk.
Enorme verspilling van land
Dit is een enorme verspilling van land, aldus T&E. Door slechts 3% van hetzelfde land te gebruiken voor zonne-energie zou dezelfde hoeveelheid energie worden geproduceerd, legt het onderzoek uit. Omdat elektrische voertuigen veel efficiënter zijn dan auto's op fossiele brandstoffen, zou 3% zonne-energie genoeg zijn om bijna een derde van het huidige wagenpark ter wereld van energie te voorzien.
Biobrandstoffen krijgen vaak het predicaat "koolstofneutraal" omdat de CO₂ die vrijkomt bij de verbranding in theorie wordt geabsorbeerd door de grondstofplanten tijdens hun groei. In de praktijk kunnen de emissies tijdens de levenscyclus, inclusief indirecte effecten, ze echter slechter maken dan die van fossiele brandstoffen.
Vreselijke klimaatoplossing
Cian Delaney, campagnevoerder biobrandstoffen bij T&E: "Biobrandstoffen zijn een vreselijke oplossing voor het klimaat en een onthutsende verspilling van land, voedsel en miljoenen aan subsidies. Zorgen voor een duurzaam evenwicht tussen landbouw en natuur is essentieel om de klimaatcrisis aan te pakken, en het verbranden van gewassen voor brandstof duwt ons alleen maar verder in de verkeerde richting. [Regeringen over de hele wereld moeten voorrang geven aan hernieuwbare energie boven biobrandstoffen uit gewassen."
In 2023 verbruikt de biobrandstofindustrie ongeveer 150 miljoen ton maïs en 120 miljoen ton suikerriet en suikerbieten. In totaal wordt elke dag het equivalent van 100 miljoen flessen plantaardige olie in auto's verbrand, wat betekent dat een vijfde van de hele plantaardige olievoorraad zelfs nooit voor voedsel wordt gebruikt. De energie in al deze grondstoffen zou kunnen voorzien in de minimale caloriebehoefte van wel 1,3 miljard mensen.
COP30 in Brazilië
Uit de analyse van T&E blijkt dat biobrandstofgewassen aanzienlijke hoeveelheden zoet water nodig hebben. Als je 100 km met een auto rijdt op biobrandstoffen van de eerste generatie, heb je gemiddeld bijna 3.000 liter water nodig. Aangezien de klimaatverandering de watervoorraden steeds meer onder druk zet, zou dit een ramp kunnen worden, waarschuwt T&E.
Nu verwacht wordt dat de vraag naar biobrandstoffen tegen 2030 met minstens 40% zal stijgen, dringt T&E er bij de wereldleiders die in Brazilië bijeenkomen voor de COP30 op aan om bij het maken van klimaatbeleid beter te waken voor biobrandstoffen die bijdragen aan het kappen van land en ontbossing. De organisatie pleit voor het beperken van de uitbreiding van een klimaatoplossing die meer kwaad dan goed doet.
Mengpercentages
Veel landen verplichten bijmengingpercentages van biobrandstoffen (bijv. ethanol in benzine, biodiesel in diesel). Landen met een grote landbouwsector zijn vaak belangrijke gebruikers (bijv. de VS, Brazilië en EU-lidstaten).
Er is groeiende belangstelling voor duurzame vliegtuigbrandstoffen (SAF's) en biobrandstoffen (of bio-afgeleide alternatieven) in de scheepvaartindustrie, hoewel de huidige volumes nog klein zijn. T&E waarschuwt dat het opschalen van het gebruik van biobrandstoffen in de scheepvaart de klimaatresultaten kan verslechteren als de grondstoffen niet duurzaam zijn.
België is een relatief bescheiden gebruiker en producent van biobrandstoffen in vergelijking met sommige grotere landen, en veel van zijn energie uit "bio-energie" is afkomstig van vaste biomassa, afval en andere bronnen. Volgens een rapport van het IEA komt ongeveer 56% van de totale bio-energie in België van vaste biobrandstoffen, terwijl de rest afkomstig is van biodiesel, bio-ethanol, biogas en biomassa-afval.
