De langverwachte hervorming van de Belgische verkeersregels wordt later van kracht dan gepland. De nieuwe wegcode wordt nu van kracht op 1 juni 2027, of negen maanden na de eerder aangekondigde datum.
Volgens het verkeersveiligheidsinstituut Vias is de vertraging niet te wijten aan politieke onenigheid over de hervorming zelf, maar aan coördinatie en administratieve knelpunten tussen federale en regionale overheden.
In tegenstelling tot het huidige wetboek, dat in het hele land op uniforme wijze geldt, zijn de regels nu gebaseerd op vier afzonderlijke verordeningen: de federale, als primaire autoriteit, aangevuld met Vlaamse, Waalse en Brusselse amendementen.
Meer tijd dan verwacht
Ambtenaren noemen coördinatieproblemen tussen federale en regionale autoriteiten, de noodzaak om bepaalde delen van de nieuwe teksten te verduidelijken en te herzien, en praktische zorgen over de implementatie van de regels op het terrein. Politiediensten, rijscholen, wegbeheerders en softwareleveranciers hebben allemaal extra tijd nodig om zich aan de veranderingen aan te passen. Daarentegen moeten sommige verkeersborden en wettelijke verwijzingen nog worden gecorrigeerd voordat de revisie in werking kan treden.
De herziene code is al online beschikbaar; elke versie zal echter in de komende maanden opnieuw worden bijgewerkt om inconsistenties te corrigeren en de implementatiedatum formeel aan te passen. Tot die tijd blijft de oude datum van 1 september 2026 in de wetstekst staan.
Gedeelde ruimte
Toen de huidige Belgische verkeersregels vijftig jaar geleden (1975) werden ingevoerd, werd de personenwagen nog gezien als de onbetwiste meester van de weg. De nieuwe versie markeert een cultuuromslag: voetgangers, fietsers en gebruikers van lichte elektrische voertuigen komen centraal te staan.
De hervorming houdt in dat voetgangers diagonaal mogen oversteken op kruispunten wanneer het licht op groen springt, en dat trottoirs altijd minstens 1,5 meter vrije doorgang moeten hebben. Bestuurders van e-scooters en speed pedelecs worden formeel opgenomen in de verkeerswetgeving met hun eigen regels voor snelheid en inhalen.
Geen alternatief parkeren meer
Ook voor automobilisten verandert er veel. Het verouderde systeem van alternerend parkeren, waarbij bestuurders om de twee weken van kant moesten wisselen, wordt afgeschaft. Stoppen of parkeren op fietspaden, tramroutes of buscorridors wordt expliciet verboden.
De hervorming verscherpt ook de regels voor het gebruik van veiligheidsgordels: bestuurders zullen medeverantwoordelijk worden gesteld als voorpassagiers niet aan hun gordel zitten. Dimlichten worden verplicht bij slecht zicht, zelfs overdag, en alarmlichten worden verplicht na een ongeval.
Geslachtsneutrale symbolen
De Belgische verkeersborden, waarvan er veel ongewijzigd zijn sinds de jaren 1970, zullen worden herontworpen voor meer duidelijkheid. Nieuwe pictogrammen zullen geslachtsneutrale figuren bevatten, witte contrastranden voor een betere zichtbaarheid en symbolen voor bakfietsen, paarden, mist en onverharde bermen. Maar deze borden kunnen pas verschijnen als de nieuwe code officieel van kracht wordt in 2027.
Federaal minister van Mobiliteit Jean-Luc Crucke benadrukt dat de hervorming aanpasbaar moet blijven. "Mobiliteit evolueert sneller dan de wetgeving," zei hij, verwijzend naar toekomstige technologieën zoals autonome voertuigen en connected transport. "Het is onze taak om ervoor te zorgen dat de nieuwe code robuust en flexibel genoeg blijft om alle weggebruikers te beschermen."
