Ongevallen met e-bikes bijna net zo erg als die met motorrijders

E-bikes zijn populair bij ouderen en het aantal Belgen dat ze koopt stijgt. Toch kun je maar beter een helm gebruiken als je op je e-bike stapt. Volgens een recente studie uit Zürich zijn de verwondingen die je kunt oplopen bij een val of ongeval nog meer vergelijkbaar met die van motorrijders dan die van conventionele fietsers.

Voor hun studie baseerden gespecialiseerde artsen van het Universitair Ziekenhuis Zürich (USZ) zich op gegevens van 1 068 patiënten die tussen 2009 en 2018 door het USZ werden behandeld. De gemiddelde leeftijd van e-bikers was 55 jaar, fietsers 42,5 jaar en motorrijders 40 jaar.

Traumatisch hersenletsel

En wat bleek? Het type ernstig hoofdletsel van mensen die betrokken zijn bij ongevallen met e-bikes lijkt meer op dat van motorrijders dan van ongemotoriseerde fietsers. Door het hoge aandeel ouderen onder de elektrische fietsers waren de gevolgen van hoofdletsel in deze categorie vaak nog ernstiger.

Hoewel 70% van de e-bike rijders een helm droeg op het moment van het ongeval, vertoonden zij vaker symptomen van traumatisch hersenletsel dan gewone fietsers, ook al droeg slechts een derde van hen een helm.

Een andere bevinding is dat e-fietsers die geen helm dragen zes keer meer risico lopen op een hersenbloeding bij een ongeval dan degenen die wel een helm dragen. Het risico op een subduraal hematoom, een bloeding tussen twee hersenvliezen, is zelfs 13 keer (sic) hoger.

Een helm is een belangrijk punt

Verschillende studies hebben aangetoond dat bij ongevallen met fietsers het hoofd het meest gekwetste lichaamsdeel is. Tussen 2016 en 2020 werd bij vier op de tien gehospitaliseerde fietsers in België een hoofdletsel vastgesteld, waarbij in één op de twee gevallen sprake was van een schedelletsel.

In Nederland zou wijdverbreid helmgebruik leiden tot een jaarlijkse vermindering van 85 doden en 2 500 tot 2 600 ernstig verkeersgewonden. Ook bij skiën leidt het dragen van een helm tot veel minder hoofdletsel bij ongevallen.

Verkeersinstituut Vias pleitte voor een helmplicht voor fietsende kinderen onder de 14 jaar in 2019. Ouderen met een tragere reactietijd en minder controle over e-bikes hebben net als motorrijders sowieso baat bij hoofdbescherming of een praktijkcursus.

De Fietsersbond is van mening dat helmen een individuele beschermingsmaatregel zijn die op geen enkele manier de oorzaak van de verkeersonveiligheid aanpakt. Door niet aan te dringen op wetgeving die helmdragers verplicht, toont de bond lafheid tegenover de uitvoering van een maatregel die al lang verplicht had moeten zijn.

In de meeste EU-landen is er geen helmplicht voor e-bikers, hoewel de regel meestal niet geldt voor speed-pedelecrijders. Voorstanders wijzen vaak op landen als Australië, waar sinds het begin van de jaren negentig helmwetten gelden voor alle fietsers. Onderzoek van instellingen zoals het Australian Transport Safety Bureau suggereert dat helmen in grote mate hebben bijgedragen aan een vermindering van het aantal hoofdverwondingen bij fietsers.